Trnjenje prstiju: Uzroci, simptomi i šta treba da znate
Trnjenje prstiju, poznato i kao parestezija, nije samo neprijatan osećaj, već može ukazivati na niz zdravstvenih problema, od privremenih smetnji do ozbiljnih neuroloških stanja. Ovaj simptom se obično manifestuje kao osećaj peckanja, bockanja ili “mravinjanja” u prstima, a može se pojaviti iz raznih razloga koji uključuju oštećenje nerva, loš krvotok ili čak upalne bolesti.
Šta je parestezija i kako se manifestuje?
Parestezija je neurološki poremećaj koji se najčešće javlja kada dođe do disfunkcije perifernog nervnog sistema. To je stanje koje uzrokuje nelagodnost u telu, manifestovanu kroz trnce, bockanje, peckanje, pa čak i osećaj žarenja u određenim delovima tela. Trnjenje prstiju je specifična vrsta parestezije, koja se može javiti u različitim situacijama, a najčešće je uzrokovana smanjenim dotokom krvi u ruke ili oštećenjem nerava koji inerviraju ruke i prste. U zadnje vrijeme sve veći broj je ljudi koji se žale na stalo trnjenje ruku, a i ostalog tijela. Trnjenje najviše dolazi tokom spavanja, kada krv bude u procesu mirovanja, kada je krv najgušća u tijelu.
U većini slučajeva, trnjenje prstiju je privremeno i nestaje kada se ruka pomeri ili promeni položaj, čime se omogućava ponovni protok krvi i vraća normalno funkcionisanje nerva. Međutim, ako osećaj trnjenja traje ili se ponavlja često, to može biti znak ozbiljnijih zdravstvenih problema koji zahtevaju medicinsku pažnju.
Koji su uzroci trnjenja prstiju?
Postoji mnogo mogućih uzroka trnjenja prstiju, od kojih su neki privremeni, dok drugi mogu ukazivati na ozbiljne zdravstvene probleme. Evo nekoliko najčešćih faktora koji mogu izazvati ovo stanje:
- Sindrom karpalnog tunela – Ovo je jedno od najčešćih stanja koje uzrokuje trnjenje prstiju, naročito palca, kažiprsta, srednjeg i dela bezimenog prsta. Sindrom karpalnog tunela nastaje kada se median nerv koji prolazi kroz zglob ruke komprimuje, što može biti posledica ponavljajućih pokreta, kao što su pisanje ili rad sa računarom.
- Sindrom kubitalnog tunela – Ovaj sindrom nastaje kada se ulnarni nerv u laktu komprimuje, što izaziva trnjenje malog i domalog prsta. Najčešće se javlja kod osoba koje puno vremena provode u jednom položaju, kao što je dugotrajno korišćenje tastature ili mobilnog telefona, ili spavanje u neprirodnim položajima.
- Polineuropatija – Oštećenje perifernih živaca, često kao rezultat dijabetesa, može izazvati trnjenje prstiju, ali i bol, slabost i smanjenje senzibiliteta. Ova stanja se obično javljaju u obe ruke i noge.
- Raynaudov sindrom – Ovo stanje uzrokuje smanjenje dotoka krvi u prste, što može izazvati trnjenje, pa čak i promene u boji prstiju, obično u hladnim uslovima ili kao odgovor na stres.
- Reumatoidni artritis – Upalne bolesti poput reumatoidnog artritisa mogu uzrokovati oštećenje zglobova i živaca, što može izazvati trnjenje prstiju.
- Nedostatak vitamina B12 – Ovaj vitamin je ključan za zdravlje nervnog sistema, a njegov nedostatak može dovesti do problema sa nervnim završecima, što izaziva paresteziju, uključujući trnjenje prstiju.
Ortopedski problemi – Trnjenje prstiju takođe može biti rezultat kompresije nerva usled problema sa vratnom kičmom, ramenima ili laktovima. Na primer, diskus hernija ili druga ortopedska stanja mogu izazvati pritisak na nerve koji vode do ruku i prstiju.
Kako prepoznati uzrok trnjenja prstiju?
- Vrsta trnjenja, zajedno sa lokalizacijom simptoma, može pomoći lekarima da odrede koji je uzrok problema. Na primer:
- Trnjenje malog i domalog prsta često je povezano sa problemima sa ulnarnim nervom, što može biti posledica kompresije u laktu, ramenu ili ručnom zglobu.
- Trnjenje kažiprsta, palca i srednjeg prsta obično ukazuje na probleme sa srednjim nervom, što je karakteristično za sindrom karpalnog tunela.
Simptomi poput trnjenja u kombinaciji sa glavoboljama, nejasnim govorom ili vrtoglavicom mogu ukazivati na ozbiljan medicinski problem, poput moždanog udara, koji zahteva hitnu medicinsku pomoć.
Kada treba da se obratite lekaru?
Iako je trnjenje prstiju često prolazno i uzrokovano neozbiljnim faktorima kao što su nepravilno spavanje ili ponavljajući pokreti, postoje situacije kada je potrebno potražiti medicinsku pomoć:
Ako trnjenje traje duže vreme ili se često ponavlja.
Ako se pojavljuju i drugi simptomi poput bola, slabosti, smanjenog osećaja ili problema sa koordinacijom.
Ako trnjenje prstiju prati glavobolja, vrtoglavica, problemi sa vidom ili govorom, što može ukazivati na ozbiljan poremećaj poput moždanog udara.
Uzimajući sve ovo u obzir, važno je da se na trnjenje prstiju ne gleda olako, posebno ako je česta pojava. Brzo prepoznavanje uzroka može pomoći u pravovremenom lečenju i prevenciji ozbiljnijih problema.
