Dvojica matičara iz Srbije, koji su decenijama radili zajedno u jednoj od centralnih beogradskih opština, odlučili su podeliti svoja iskustva i razmišljanja o brakovima koje su sklapali. Njihova ispovest je, kako kažu, rezultat dugogodišnjeg posmatranja parova koji su dolazili do njih, a kroz godine su postali ekspertni procenitelji budućnosti tih brakova. Razvodi su, tvrde, otkrili mnoge nepoznate strane zajedničkog života i sklopljenih brakova, kao i razlike između parova koje su često bile neprepoznate pre nego što su stali pred matičara.
“Rijetko ko to prije braka raščisti u svojoj glavi” – kažu matičari, ukazujući da većina parova ne razmišlja o svakodnevnim obavezama koje brak nosi. Oni ističu kako je najčešće razlog za brak trenutna privlačnost, a ako se brak temelji na tome, on ne može da traje. Tvrde da mnogi parovi nisu spremni na praktične izazove života u zajednici, kao što su podela kućnih poslova, finansijske obaveze i svakodnevna logistička pitanja. To je proces koji, kako kažu, često presude za razvod nisu uzimale u obzir na vreme.
“Sklapali smo i ‘opklade’ o trajanju brakova” – otkrivaju matičari, objašnjavajući kako su za neke parove koji su im djelovali neskladno, u praznu kolonu, grafitnom olovkom, upisivali predviđeno vreme do razvoda. Kasnije su, kad bi stizale presude o razvodu, upisivali zvanične podatke i videli ko je bio u pravu. “Bilo je to više kao zanimacija, način da učinimo posao interesantnijim”, kažu. Nisu to činili za sve parove, već samo za one za koje su procenili da imaju “rizičan” brak, a ti su parovi najčešće dobijali procene od nekoliko meseci do tri godine do razvoda.
Kulturološke i obrazovne razlike među partnerima predstavljaju jedan od najvećih izazova za brakove, tvrde matičari. Smatraju da je brak između ljudi koji dolaze iz različitih kulturnih i obrazovnih sredina često osuđen na neuspeh. “Ako je s jedne strane tipična građanska porodica, a s druge ona koja je tek stigla u grad, to su dva svijeta koja će teško da se usaglase”. Kultura i tradicija odrastanja imaju snažan uticaj na to kako se ljudi kasnije ponašaju u braku, a te razlike često dovode do nesuglasica, koje nisu lako rešive.
Za matičare je “Idealno kada su partneri iz istovjetnog intelektualnog okruženja”, jer tada neće biti problema s integracijom oba partnera u društva onog drugog. Ipak, takvi brakovi su, kako kažu, u praksi retki. Brakovi, na primer, između žene koja dolazi iz intelektualne sredine i muškarca iz niže obrazovne sfere, često ne uspevaju jer postoji velika nesklonost da se prilagode životu u međusobno različitim društvenim krugovima. Onaj koji je navikao da bude “glavni” u svom okruženju, pokušava da ženu uvede u svoj svet, često zapostavljajući njenu potrebu za rastom i napredovanjem u njenom okruženju.
Njihova iskustva govore da je brak između ljudi sa velikim obrazovnim i društvenim razlikama, ili između partnera koji nisu iz istog kulturnog miljea, vrlo često podložan problemima koji se završavaju razvodom. Ovi matičari ističu da se problem može rešiti, ali je potreban ogroman trud s obe strane, a samo rijetki parovi uspevaju da prevaziđu ove razlike. “Rijetko uspijeva brak kada se ljekarka uda za vozača”, zaključuju oni, verujući da je potrebno mnogo više od ljubavi i strasti za dugotrajan brak.
Njihova priča ostavlja mnogo za razmišljanje o tome šta je zapravo temelj uspešnog braka. Bez obzira na ljubav, porodica, kulturna pozadina i socijalni status igraju ključnu ulogu u dugoročnom opstanku veze.
