Profesor dr Aleksandar Pavlović Marković: Ključ zdravlja leži u pravilnoj brizi o probavnom sistemu
Profesor dr Aleksandar Pavlović Marković, specijalista interne medicine s naglaskom na gastroenterologiju i hepatologiju, ističe da pravilna briga o probavnom sistemu nije samo bitna za zdravlje tih organa, već ima dubok uticaj na cjelokupno zdravlje organizma. U emisiji “Ordinacija”, koja je dostupna na YouTube kanalu RTS-a, dr Pavlović je detaljno objasnio kako savremeni način života utiče na probavni sistem, te ukazao na značaj prevencije, zdrave ishrane i zdravih životnih navika.
Šira uloga probavnog sistema
Probavni sistem ima mnogo širu funkciju od same razgradnje hrane i apsorpcije hranjivih materija. Dr Pavlović objašnjava da zdrav probavni sistem ima ključnu ulogu u mnogim vitalnim procesima. Jedan od najvažnijih uticaja zdravih crijeva je jačanje imuniteta. Naime, velika većina imunoloških ćelija potiče iz crijeva, pa njegov rad direktno utiče na sposobnost organizma da se bori protiv infekcija. Pored toga, probavni sistem održava ravnotežu hormona, posebno kroz interakcije između mikrobioma i endokrinog sistema, što je ključno za normalnu hormonsku ravnotežu u tijelu. Jako je važno da zdrave namirnice unosite, bitno je za crijeva da nadograđuju svoje zdravlje prirodnim i izrazito zdravim namirnicama.
Rast probavnih problema
Dr Pavlović se osvrnuo i na statističke podatke koji pokazuju da čak 80% pacijenata pati od funkcionalnih probavnih poremećaja, dok 20% suočava s ozbiljnijim bolestima poput čira, raka debelog crijeva ili upalnih bolesti crijeva. Prema njegovim riječima, glavni uzroci ovih problema su nepravilna ishrana, hronični stres i nedostatak fizičke aktivnosti.
Mikrobiom – Nevidljivi čuvar zdravlja
Jedan od ključnih faktora koji čine probavni sistem zdravim je mikrobiom, zajednica mikroorganizama koja obitava u crijevima. Dr Pavlović naglašava da zdrav mikrobiom ima važnu ulogu u održavanju imuniteta, prevenciji infekcija, te u kontroli telesne težine. Takođe, mikrobiom je povezan s mentalnim zdravljem, jer utiče na osovine crijeva i mozga, čime može ublažiti simptome anksioznosti i depresije.
Da bi se očuvala ravnoteža mikrobioma, dr Pavlović preporučuje ishranu bogatu vlaknima, koja se nalazi u povrću, voću i mahunarkama, kao i unos fermentisanih proizvoda poput jogurta, kefira i kiselog kupusa. Takođe, izbjegavanje procesuirane hrane, koja narušava ravnotežu crijevne flore, od ključne je važnosti.
Strah od preventivnih pregleda
Jedan od najvećih izazova u gastroenterologiji jeste niska svijest o značaju preventivnih pregleda. Dr Pavlović ističe da su mnogi pacijenti uplašeni ili imaju predrasude prema procedurama poput kolonoskopije, koje su ključne za rano otkrivanje raka debelog crijeva. On naglašava da su preventivni pregledi, posebno nakon 50. godine života, od izuzetne važnosti, jer omogućavaju otkrivanje problema u ranoj fazi, kada su šanse za izlječenje najveće. „Prevencija je najvažniji korak u očuvanju zdravlja probavnog sistema,“ poručuje dr Pavlović.
Preporuke za zdravu ishranu
Zdrava ishrana predstavlja temelj pravilnog rada probavnog sistema. Dr Pavlović savjetuje povećan unos vlakana, koji pomažu u regulaciji probave i podstiču rast korisnih bakterija u crijevima. Takođe, treba izbjegavati masnu i prženu hranu koja može preopteretiti probavni sistem, a smanjenje unosa crvenog mesa, koje povećava rizik od raka debelog crijeva, od posebne je važnosti. Dovoljno tečnosti, kako bi se održala hidratacija i olakšalo pražnjenje crijeva, takođe je ključno za zdravlje.
Za osobe s osjetljivim probavnim sistemom, dr Pavlović preporučuje izbjegavanje namirnica koje mogu izazvati nadimanje, poput pasulja, luka i graška.
Zdrav način života za zdrav probavni sistem
Osim pravilne ishrane, zdrav način života uključuje redovnu fizičku aktivnost, koja poboljšava peristaltiku crijeva i smanjuje nivo stresa. Tehnike opuštanja poput meditacije i joge pomažu u smanjenju negativnog uticaja stresa na probavni sistem.
Pravovremeno djelovanje je ključno
Mnogi problemi s probavnim sistemom mogu ostati nezapaženi u ranim fazama jer simptomi poput nadimanja, promjena u ritmu stolice ili blagih bolova nisu uvijek alarmantni. Dr Pavlović upozorava da zanemarivanje tih simptoma može dovesti do ozbiljnijih zdravstvenih problema. Preventivni pregledi i usvajanje zdravih navika najbolji su način za očuvanje zdravlja.
